Odpowiedzialność karna skarbowa w spółkach – kto naprawdę odpowiada

Osobowość prawna nie chroni nikogo przed odpowiedzialnością, a realną ochronę mogą dać jedynie właściwie ukształtowane obowiązki, procedury oraz dowody na to, kto faktycznie podejmował decyzje w danym obszarze.

Wiele osób prowadzących działalność w formie spółki kapitałowej wychodzi z założenia, że osobowość prawna jest dla nich swoistą „tarczą ochronną”. To częsty mit, bowiem w przypadku odpowiedzialności karnej skarbowej nie odpowiada spółka, lecz konkretne osoby fizyczne. Organy ścigania zawsze poszukują tego, kto faktycznie odpowiadał za wykonanie obowiązków podatkowych, a nie podmiotu, w którego imieniu ta osoba działała.

W praktyce więc, nawet jeśli spółka jest formalnym podatnikiem czy płatnikiem, to potencjalne konsekwencje karne ponoszą osoby fizyczne – przede wszystkim członkowie zarządu, główni księgowi, dyrektorzy finansowi, a czasem także inne osoby odpowiedzialne za obszar podatkowo księgowy. To właśnie na styku zarząd – księgowość najczęściej dochodzi do sporów o to, kto rzeczywiście ponosi odpowiedzialność: czy to prezes, który z natury pełni funkcję kierowniczą, czy główna księgowa, która faktycznie sporządza deklaracje i nadzoruje rozliczenia.

Znaczenie tego zagadnienia rośnie, ponieważ liczba postępowań karnych skarbowych wobec członków zarządów oraz głównych księgowych stale wzrasta. Organy chętnie sięgają po przepisy kodeksu karnego skarbowego, traktując je jako narzędzie do dyscyplinowania spółek w sferze podatkowej.

∑ Kto i za co może ponosić odpowiedzialność karną...